Dzieje I Rzeczpospolitej stanowią fundament kultury i tożsamości wielu środkowoeuropejskich narodów. Mieszkańcami tego wielonarodowego państwa byli przodkowie dzisiejszych Polaków, Ukraińców, Białorusinów, czy Litwinów. Wodzowie, politycy, artyści i uczeni wyrośli w sarmackiej ojczyźnie zapisali się w panteonie bohaterów kilku narodów. Ślady istnienia Rzeczpospolitej widoczne są na przestrzeni blisko miliona kilometrów kwadratowych – od Poznania po Zaporoże i od Krakowa po Rygę. Mieszkańcami naszej wspólnej ojczyzny byli wyznawcy religii chrześcijańskiej: kościoła katolickiego, protestanckiego, prawosławnego, unickiego czy ormiańskiego. Obok wyznawców Chrystusa żyli tu w zgodzie żydzi, muzułmanie i karaimi.  Duchowa wspólnota I Rzeczpospolitej nie skończyła się w 1795 roku wraz z trzecim rozbiorem. Pamięć o niej niosły kolejne pokolenia, a jej wartości stawały się inspiracją dla pisarzy i poetów. Nie tylko osiągnięcia przodków, ale i błędy oraz bolączki ich czasów nie przestają fascynować współczesnych. Jak śpiewał Jacek Kaczmarski w pieśni pt. “Na starej mapie krajobraz utopijny”:

Ta Terra Felix, Sarmatia warta

Wiecznych podróży, pióra i lutni.

Istnieje przecież – wsparta na barkach

Bóstwa o rysach okrutnych.

Dziś pamięć o I Rzeczpospolitej może być spoiwem współpracy państw i narodów tej części Europy. Inicjatywy takie jak Międzymorze, Trójkąt Lubelski czy Partnerstwo Wschodnie powinny być wspierane tradycjami Wspólnego Dziedzictwa.